Czy gluten jest szkodliwy? Jak wpływa na organizm?

Gluten to zespół białek, głównie gliadyny i gluteniny, które występują w ziarnach pszenicy, żyta, jęczmienia oraz innych zbożach. Jego właściwości – elastyczność i sprężystość – sprawiają, że jest kluczowym składnikiem wielu wypieków, nadając ciastom charakterystyczną konsystencję. Gluten znajduje się głównie w pieczywie, makaronach, ciastkach, kaszach, ale również w innych produktach spożywczych, takich jak wędliny, sery, słodycze czy przyprawy. Jego wszechobecność w diecie współczesnego człowieka stawia pytanie: dla kogo gluten może być szkodliwy?

Dla kogo gluten może być szkodliwy?

Choć gluten jest bezpieczny dla większości ludzi, może być szkodliwy dla osób z pewnymi schorzeniami. Wyróżnia się trzy główne reakcje organizmu na gluten: autoimmunologiczną, immunologiczną oraz niewyjaśnioną (związaną z nadwrażliwością na gluten).

Najczęstszą chorobą wywołaną przez gluten jest celiakia. Jest to choroba autoimmunologiczna, w której spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia jelit, powodując zanik kosmków jelitowych i upośledzenie wchłaniania składników odżywczych. Objawy mogą dotyczyć nie tylko przewodu pokarmowego, ale także innych narządów, co utrudnia postawienie diagnozy. Jedyne leczenie tej choroby to ścisła dieta bezglutenowa, którą należy stosować przez całe życie.

Alergia na pszenicę to kolejna reakcja na gluten, która może objawiać się natychmiastową reakcją (wysypka, wymioty, skurcze oskrzeli, a w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny) lub opóźnioną (np. zaostrzenie atopowego zapalenia skóry). Alergia na gluten jest rzadsza, ale jej objawy mogą być groźne, dlatego szybka diagnoza jest kluczowa.

Innym przypadkiem jest nadwrażliwość na gluten (NCGS). Osoby z tą dolegliwością doświadczają objawów podobnych do celiakii, ale nie występują u nich zmiany w jelitach. Objawy mogą obejmować bóle brzucha, zmęczenie, bóle głowy, wysypki czy problemy ze snem. Diagnoza nadwrażliwości jest trudna, ponieważ nie ma specyficznych biomarkerów ani przeciwciał, które jednoznacznie wskazują na tę chorobę.

Jak sprawdzić, czy gluten jest dla mnie szkodliwy?

Decyzję o wykluczeniu glutenu z diety powinno się poprzedzić odpowiednią diagnostyką. W przypadku celiakii niezbędne są badania serologiczne oraz histopatologiczne. Alergię na pszenicę diagnozuje się za pomocą testów skórnych oraz eliminacji glutenu z diety, a następnie jego ponownego wprowadzenia, by zaobserwować reakcję organizmu.

W przypadku nadwrażliwości na gluten kluczowa jest eliminacja glutenu z diety i późniejsza obserwacja objawów – tzw. test prowokacji. Ponieważ brak jest specyficznych markerów diagnostycznych, diagnoza tej dolegliwości opiera się na wykluczeniu innych chorób.

Pamiętaj, że dieta bezglutenowa nie jest odpowiednia dla każdego. Osoby zdrowe nie powinny eliminować glutenu bez wyraźnych wskazań zdrowotnych, ponieważ może to prowadzić do niedoborów składników odżywczych.

Czy gluten ma wpływ na samopoczucie?

U osób z celiakią, alergią na pszenicę lub nadwrażliwością na gluten, spożycie glutenu może znacząco wpłynąć na samopoczucie, wywołując dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, jak bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, ale także objawy pozajelitowe, takie jak zmęczenie, bóle głowy czy problemy skórne. Dla zdrowych osób gluten nie powinien mieć negatywnego wpływu na samopoczucie, o ile nie cierpią na wyżej wymienione dolegliwości.

Czy dieta bezglutenowa jest dla każdego?

Dieta bezglutenowa nie jest rozwiązaniem dla osób zdrowych. Wprowadzenie jej do diety osoby bez wskazań zdrowotnych może prowadzić do niedoborów pokarmowych i zaburzenia równowagi energetycznej. Choć wiele osób stosuje dietę bezglutenową w celu utraty wagi, badania naukowe nie potwierdzają jej skuteczności w tym zakresie. Zanim zdecydujesz się na eliminację glutenu, skonsultuj to z lekarzem i przeprowadź odpowiednią diagnostykę.

Warto także zauważyć, że osoby, które stosują dietę bezglutenową, mogą korzystać z dedykowanych produktów, przygotowanych w kontrolowanych warunkach, aby uniknąć zanieczyszczenia glutenem.

Jeśli zastanawiasz się, czy dieta bezglutenowa jest odpowiednia dla Ciebie, zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą produktów, które posiadają licencjonowany znak przekreślonego kłosa. Wszystkie nasze produkty są w pełni bezglutenowe i bezpieczne dla osób, które muszą unikać glutenu w swojej diecie. Dzięki starannej weryfikacji dostawców surowców, gwarantujemy bezpieczeństwo naszych produktów.

New Mountain Team !